Kloppend hart van Rotterdam

De Zwaan

Else Marijn Kruijswijk Tekst
Nina Fernande Beeld

De Zwaan komt eraan. Hij parkeert zijn fiets. Ik bereid mij voor, strek nog even mijn armen en benen. Hij opent de deur, zijn haren zien er even verward uit als hij zich voelt, vermoed ik. Hij ziet mij staan, maar is blijkbaar vergeten dat we iets afgesproken hadden. Daarom zet ik in. Hij volgt. We steken onze armen in de lucht, handpalmen naar buiten, en met een sierlijke boog laten we ze weer zakken. Eerst langzaam, dan steeds sneller. We vliegen. We vliegen door de bakkerij.

Mijn nieuwe collega slaat ons gade. Verbaasd. Lachend. Ik dans naar haar toe en breng haar iets dichter bij de Zwaan om haar aan hem voor te stellen. “Je raadt nooit hoe zij heet!” Ik las een moment stilte in. Heel misschien gokt hij het goede antwoord. Het zal me niks verbazen. Maar er komt geen goede gok. Dus ik vervolg “Ze heet Swaantje! Swaantje met een S.” De Zwaan antwoordt met een paar vrolijke vleugelslagen. Swaantje kijkt alsof ze in the rabbit hole is gevallen.

Wanneer de Zwaan met zijn brood en haverkoek naar huis danst, begin ik Swaantje enige uitleg te verschaffen. De Zwaan is al jaren vaste klant. Soms was hij traag, stram en trilde hij. Eerst dacht ik dat het ouderdom was. Maar andere dagen was hij soepel en snel. Ik had hem zelfs eens in een theatervoorstelling zien dansen.

Op een dag deed hij verhaal. Hij bleek een levensgenieter. Hij bleek een danser. En, hij bleek een Parkinsonpatiënt.

De kwartjes vielen. De Parkinson had de Zwaan bij de lurven, maar de Zwaan had de Parkinson teruggeslagen door te dansen. Want dansen was niet alleen fijn om te doen, maar bevorderde ook zijn flexibiliteit en zijn ritme. Het gaf de Zwaan energie en liet hem stralen.

Nu danst hij bij Dance for Health, een bewegingsprogramma voor mensen met een chronische bewegingsbeperking zoals Parkinson. De wekelijkse danslessen maken het hem makkelijker dagelijkse dingen te doen, het clipje van de broodzak losmaken bijvoorbeeld.

Afgelopen 11 april, Wereld Parkinson Dag, organiseerde Dance for Health een bijzondere avond. In de schouwburg verzamelde zich 250 mensen. Een overvolle zaal. Sommige zaten, anderen stonden. Vanuit de hoek aanschouwde ik het keuvelende publiek. Plotseling werden de lichten gedimd en vanuit het niets begon een deel van de mensen te dansen. Sierlijke bewegingen op prachtige muziek. Dit was Dance for Health. De haperende bewegingen, met vooralsnog onbekende oorzaak, werden overruled door het oeroude medicijn: dans. Een dans, uitgevoerd met zoveel blijdschap en trots, dat het mij overviel. De tranen stroomden over mijn wangen.

Ik kon even bijkomen tijdens de presentaties van de organisatie en een betrokken neurologe. De professionele dansvoorstelling die daarop volgde, boeide mij niet, maar anderen juist wel. Gefascineerd keek ik om me heen, naar de toeschouwers die werden geraakt door het knappe bewegingswerk. Er heerste een opperste concentratie. Hier en daar bewogen een paar mensen op hun stoel automatisch met de dansers mee.

Applaus, buigingen, applaus, en nog meer buigingen. De zaal werd stil, in afwachting wat komen zou. Een man in soepele kleding stond op en riep “You’re in trouble!” Het was de dansdocent die ons allen vermaarde nu zelf aan de slag te gaan. Hij liet ons als zwanen dansen: zwemmen, opstijgen en vliegen. Iedereen deed mee. Patiënten, professionals, en publiek. 250 Zwanen vlogen door de zaal. Met, zonder, of tijdelijk zonder Parkinson.

Na afloop zag ik de Zwaan, mijn vaste klant van de bakkerij. Toen spraken wij af om elkaar voortaan met de zwanendans te begroeten.