Mannen ontdekken yoga, yoga ontdekt de mannen. Yoga werd sinds de introductie in de jaren ’70 van de vorige eeuw omarmd door vrouwen; nu gaan steeds meer mannen overstag. Waarom? Gers! vroeg het mannelijke yogadocenten en -beoefenaars. De conclusie: yoga haalt je uit de externe competitie en voert je naar jezelf. “Alleen door naar binnen te gaan kom je tot emotionele volwassenheid.”
Yoga komt uit India, is eeuwenoud, betekent ‘eenheid’ en de grondleggers van de verschillende yogarichtingen zijn zonder uitzondering mannen. De holistische sport verbindt lichaam, geest en ziel onder meer door het beoefenen van asana’s, fysieke oefeningen. Toen yoga in de jaren ’70 van de vorige eeuw naar het westen kwam, adopteerden vooral vrouwen het. En zij bepalen nog steeds het imago.
“Op de covers van yogabladen staan al jaren slanke vrouwen in balletachtige kleding. Dat spreekt mannen minder aan”, merkt yogadocent Mikis Stekelenburg (45) van yogacentrum Bodhi. “Als mannen zich desondanks aangesproken voelen, volgt koudwatervrees: ‘Ik ben niet lenig, straks ben ik de enige man tussen de vrouwen, bij yoga moet ik vast minder denken en meer voelen’. Het is allemaal waar: vrouwen zijn flexibeler, vooral in hun bekken; mannen zijn in de minderheid in de lessen en bij yoga gaat het om gevoel en balans.”
Maar als een man deze drempels eenmaal heeft overwonnen, is er in de beoefening geen verschil met vrouwen, ervaart Stekelenburg in zijn lessen mindfullnessyoga: “Vrouwen kunnen net als mannen lichamelijk stijf zijn, competitief ingesteld en sterk in hun hoofd leven.”
Circa vijftien procent van de clientèle van het drie jaar jonge centrum Bodhi is man. In de lessen van Stekelenburg doen zes mannen al jaren mee en die zijn er flink van opgeknapt. “Yoga leert je bij jezelf te blijven, je niet te vergelijken met anderen en open te staan voor het ervaren in het moment. Dat betekent waardering zoeken in jezelf in plaats van je richten op goedkeuring en beloning van buiten. Alleen door naar binnen te gaan kom je tot emotionele volwassenheid.”
‘Ik word er fysiek sterker van’
Kundaliniyoga is het helemaal voor barista Aykut Sevinçli (34). Hij begon er een jaar geleden mee en sindsdien is zijn leven ingrijpend veranderd. “Kundalini, zo werd mij verteld, is de snelweg van yoga. Je zou er heel snel wat van merken, zowel fysiek als mentaal. Nou, die uitdaging wilde ik wel aan.”
Het bleek de doorbraak die Sevinçli zocht: “Ik ben altijd op zoek geweest naar mijn diepere zelf, het goddelijke. Was het ene moment stoer en het andere moment een huilebalk. In mijn werk was het twaalf banen, dertien ongelukken. Door Kundaliniyoga ben ik in balans gekomen. Ik heb gezien wie ik kan zijn en daardoor leef ik gezonder – ik ben gestopt met roken – leef gedisciplineerder en verantwoordelijker. Ik heb zoveel zelfvertrouwen gekregen dat ik vader durf te worden en nu ben.”
De eerste Kundaliniles vond Sevinçli best eng. “We zeiden mantra’s waarvan ik niet begreep wat ze betekenden: Sa Ta Na Ma; zei ik nou Satan? Ik dacht: als mijn ouders me zien, vinden ze me een ketter. Ik ben Islamitisch opgevoed en dit past zo niet in ons geloof. Maar ik doe het toch: samen mantra’s zeggen, chanten en mediteren voelt zo saamhorig, dat geeft me een groter gevoel van extase dan vijf keer per dag bidden. En ik word fysiek sterker van de oefeningen. Ik heb vorig jaar de Bruggenloop gedaan zonder noemenswaardige looptraining. En waar ik eerst altijd in elkaar gezakt zat, zit ik nu ontspannen rechtop.”
Door Kundaliniyoga is Sevinçli thuisgekomen bij zichzelf, zegt hij. “Ik zie mezelf nu als een liefdevolle, charismatische man en wil daarin groeien. Ik ben nog maar een beginner. Benieuwd wat er nog gaat komen.”
‘Geen wierook en zweverige taal a.u.b.’
Yogaleraar Ferdinand Berghuijs (34) opent deze zomer in hartje Rotterdam een yogaschool die de ruim veertig procent van de markt moet aanspreken die wel geïnteresseerd is in yoga, maar het nog niet doet: veelal mannen. “Mijn yogastudio krijgt de sfeer van een moderne koffiebar, ingericht met hout en staal. Een stoere, aardse plek waar ook mannen zich thuis voelen. Waar je voor, tijdens en na je werk lessen kunt volgen en 1,5 uur later met een coffee-to-go de wereld weer in gaat. Yoga als onderdeel van het dagelijks leven.”
Toen Berghuijs zes jaar geleden in Rotterdam een yogastudio zocht, voelde hij zich totaal niet aangesproken door de websites vol wierook, kaarsen en zweverige taal. Hij koos na veel wikken en wegen voor bikramyoga – ‘ik houd van warmte’ – en daarna voor self practice Ashtangayoga bij het ochtendgloren. “Een heel fysieke vorm van yoga waarmee je jezelf uitdaagt en telkens weer tegenkomt.” Sinds twee jaar geeft hij Ashtangayoga bij Yoga Maya en poweryoga bij CrossFit; beide vormen trekken relatief veel mannen aan.
Met zijn eigen yogaschool wil Berghuijs een nieuw concept neerzetten. “Yoga voor atleten, mannen en vrouwen; down-to-earth lessen met klare taal (‘open je borst’ in plaats van ‘open je hart’) en eenvoudige, uitdagende posities gericht op kracht, flexibiliteit en balans. Yoga met een duidelijk toegevoegde waarde voor je sport: controle over je ademhaling, een sterk lijf, uithoudingsvermogen en focus. Kortom, yoga voor fysieke en mentale fitheid.”
‘Yoga is mijn rustmoment’
Programmeur Freek Stoffels (30) kwam anderhalf jaar geleden in aanraking met yoga via een training mindfulness bij centrum Bodhi. Een collega-vriendin attendeerde hem erop. “Zij zag hoe ik mezelf kapot kon denken, tot depressies aan toe.”
Door zichzelf tijdens de mindfulnesstraining elke keer de vraag te stellen ‘is het waar?’ kwam Freek erachter dat zijn gedachten niet per se kloppen; dat zijn hersenen verbindingen leggen die niet waar zijn. Door de training leerde hij beter relativeren. “Ik kan nog steeds verstrikt raken in mijn gedachten, maar zak niet meer zo diep weg.”
‘Zij zag hoe ik mezelf kapot kon denken, tot depressies aan toe’
Inmiddels is Stoffels van minfulnessyoga overgestapt op de fysiek intensievere Hathayoga. Twee keer per week gaat hij naar les. “Een soort onderhoudsbeurt. Door yoga wordt mijn lichaam sterker en soepeler. En ik kan me steeds beter op mezelf richten. In het begin keek ik veel hoe anderen een oefening deden en vergeleek en oordeelde ik, maar inmiddels kom ik puur voor mezelf. Yoga is echt mijn rustmoment.”
Fotograaf Rick Arnold (51), die de foto’s bij dit artikel maakte, ontdekte yoga dertig jaar geleden. “Door yoga kwam ik bij mijn gevoel en dat stimuleerde mijn creativiteit. Opeens maakte ik de een na de andere foto die goed was. Omdat ik intuïtief bezig was in het nu, in plaats van te focussen op het eindresultaat.” Sinds een jaar doet Arnold dagelijks Ashtangayoga. “Elke ochtend weer leer ik dealen met wat ik voel. En dat kan ik toepassen op alles in mijn leven. Yoga is het leven.”