Na het bombardement in 1940 raakten Rotterdamse groothandelaren hun onderdak kwijt. ‘Bij de pakken neerzitten’ kennen we hier wel, maar kunnen we niet. Zo’n 200 groothandelaren bouwden gezamenlijk aan een nieuw gebouw; het Groot Handelsgebouw. Het werd het icoon van de Rotterdamse wederopbouw.
Robuust, grof, rauw. Het gebouw ziet er zo lekker Rotterdams uit. Dat is ook niet zo gek; het ontwerp is van Rotterdamse hand. “Architect Maaskant, ook wel bekend van de Euromast en het Hilton, heeft het ontwerp geschetst”, vertelt Marius Meurs, directeur van het Groot Handelsgebouw. “Handelsgebouwen bestonden in die tijd nog niet in Nederland, in Amerika wel. Met een delegatie is hij naar Chicago gereisd, waar hij de Chicago’s Merchandise Mart, het grootste handelsgebouw ter wereld, goed onder de loep nam. Hij heeft het slim bekeken. Hoewel Rotterdam maar 150 auto’s rijk was, liet hij een garage voor 220 auto’s bouwen.”
Hoe massief het gebouw ook is, meebewegen in deze snelle stad doet het gebouw vrij soepeltjes. En voor een Rijksmonument én gemeentelijk monument waar je niet veel aan mag knutselen, is dat best knap. In zijn jonge jaren was het gebouw uitsluitend het dak van traditionele groothandelaren, nu zijn daar ook de creatieve kleinhandelaren geïnstalleerd. Marius: “Geleidelijk trokken de groothandelaren weg uit de stad, op zoek naar meer ruimte. Of zij bestonden op een gegeven moment niet meer. Toen kwam de tendens dat kantoren bij het openbaar vervoer moesten zitten, en dat zit je maar al te goed in het Groot Handelsgebouw. Groothandelaren gingen dus weg, kantoren kwamen er voor in de plaats.”
Al even schieten jonge, snelgroeiende bedrijven als paddenstoelen uit de Rotterdamse grond. Daar wist het Groot Handelsgebouw wel raad mee. “In 2002 hebben we besloten het gebouw als kantoorgebouw te renoveren. In de jaren na 2008 zaten we met een bezetting van negentig procent en hadden we geen ruimte beschikbaar om ons te richten op jonge, snelgroeiende bedrijven”, vertelt Marius. “Toen in 2014 een aantal huurders het pand verliet, kregen we de ruimte het concept ‘kleinhandel’ in te voeren. Nu proberen we de traditionele huurder en de huurder van de toekomst te verbinden. Dat is de uitdaging voor de komende tijd.”
Hoewel het gebouw na de renovatie niet meer zo stoffig was, dacht de gemiddelde Rotterdammer er nog wel zo over. “In het kader van imagoverandering hebben we in de tijd van veel leegstand – van 2006 tot 2008 – evenementen georganiseerd. Nu dat niet meer zo gemakkelijk binnen gaat, moeten we naar buiten. Tijdens de culturele manifestatie ‘Rotterdam viert de stad’ in 2016, waarmee 75 jaar wederopbouw werd gevierd, bouwde Rotterdam De Trap.” Dankzij deze publiekstrekker – die 368.611 bezoekers trok – is het gebouw nu zo goed als stofvrij!Het Groot Handelsgebouw is in veel feiten en cijfers te omschrijven. Zo is het idee op 12 december 1944 bedacht door de heer F. Pot, werd de eerste paal geslagen op 17 mei 1947 en heeft Koningin Juliana het pand op 3 juni 1953 officieel geopend. Het gebouw is ontzettend centraal gelegen: naast een internationaal vervoersknooppunt en middenin het drukke zakenhart van Rotterdam. En wist je dat het gebouw behoort tot de meest energiezuinige gebouwen van Nederland? Zo is het gebouw voorzien van zon- en warmtewerend dubbel glas en gebeurt de afvalinzameling gescheiden.
Door de hoge plafonds en hoge ramen valt er veel licht naar binnen, dat maakt het voor zo’n 180 huurders een prettige plek om te werken. Multinationals, kleine bedrijven, zelfstandigen en flexwerkers; ondernemen kan hier in alle vormen en maten. Voor wie wil uitbreiden is er dus genoeg ruimte. Het concept ‘kleinhandel’ is in 2014 ingevoerd, speciaal voor de jonge, snelgroeiende bedrijven. Vergaderruimtes, zithoekjes, lockers, lunchtafels, tafelvoetbal en hypersnel internet; aan al hun wensen en behoeften is gedacht.
Ook diverse horecagelegenheden maken het Groot Handelsgebouw een toplocatie om te werken. Haal je ontbijt bij Lebkov, nuttig een zakenlunch bij Bar Brasserie Engels en sluit je werkdag af met een burger bij Ellis. Op de vrijdagavond is het tijd voor een afsluitende cocktail bij The Suicide Club, die zich bevindt op het dak van het gebouw.
Hoe bijzonder is het dat het monument zo goed past in alle tijden? Toen, nu en de toekomst. Het gebouw is tijdloos. Het gebouw is metafoor van Rotterdamse daadkracht.