Zeg Schiedam en je zegt jenever. Tijdens de hoogtijdagen van de jeneverindustrie in de negentiende eeuw kreeg de stad de wat twijfelachtige bijnaam Zwart Nazareth, te danken aan de roetuitstoot van de vele branderijen en distilleerderijen. De roet is verdwenen, maar jenever is nog altijd springlevend. Gers! ging in gesprek met twee ondernemers voor wie het ambacht nog altijd dagelijkse business is.
Jenevermuseum: ‘Het verhaal vertellen vinden we belangrijker’
De Gekroonde Brandersketel – de branderij van het Nationaal Jenevermuseum – in Schiedam is pas in 1996 naar oud voorbeeld opgericht. Toch lijkt het alsof de tijd er een paar honderd jaar heeft stilgestaan. Volgens eeuwenoud recept wordt hier nog altijd met gerst afkomstig uit een Schiedamse molen, in oude koperen ketels en op kolen, onder meer jenever gestookt. “Dat doen we inmiddels wel met ‘cokes’, een schonere versie van kolen zonder verontreinigende stoffen”, vertelt Rutger Vismans, stoker in opleiding bij het museum.
Vismans leert hier het oude ambacht van hoofdstoker Ronald Mol. “Daarnaast word ik ook begeleid door vijf vrijwillige stokers die al langer in het Jenevermuseum rondlopen en mij de kneepjes van het vak leren. Het is de bedoeling dat ik over een paar jaar hier de hoofdstoker ben, als Ronald ermee stopt.”
Vismans praat vol passie over de oudhollandse drank. “Ik vind het mooi dat jenever steeds populairder wordt en mensen het weer vaker waarderen.” Ook merkt hij dat in de slijterij van het Jenevermuseum de verkoop van het eigen jenevermerk Old Schiedam stijgt. “Dat zorgt ervoor dat ik het productieproces nu al goed in de gaten moet houden. Omdat het rijpen van jenever op onze bourbonvaten zeker wel drie jaar duurt, is het belangrijk om de vraag naar de drank goed te blijven peilen.”
Maar een groot merk zal Old Schiedam nooit worden. “We stoken nu jaarlijks ongeveer vierduizend liter eindproduct. Dat zijn zo’n vijfduizend flessen die we met de hand bottelen, zegelen en etiketteren. Dit ambacht willen we graag blijven doen en dat kan ook beter met een kleinere productie. Daarnaast zijn we natuurlijk een museum en geen commerciële instelling. Het vertellen van het verhaal achter de Old Schiedam en de oude tradities vinden we veel belangrijker. Dat is tenslotte ook waar we als museum voor zijn.”
Nationaal Jenevermuseum
Lange Haven 74
Schiedam
www.jenevermuseum.nl
Onder de Boompjes: ‘Ik zou je echt niet kunnen vertellen hoeveel liter we per jaar produceren’
Stap distilleerderij Onder de Boompjes langs de Buitenhavenweg binnen en de geur van het eeuwenoude stokersambacht komt je meteen tegemoet. De distilleerderij – opgericht in 1658 – is uniek in Nederland, omdat het de oudste zelfstandige van het land is. “Dat is omdat we alles in huis zelf maken, bijvoorbeeld de moutwijn voor onze jenevers, en dus nooit afhankelijk zijn van een bepaalde leverancier”, vertelt meesterstoker John de Lange.
Sinds vier jaar is hij stoker bij Onder de Boompjes, maar De Lange zit als derde generatie van zijn familie al sinds 1985 in het vak. Hij zorgt ervoor dat de kwaliteitsstandaard bij de distilleerderij hoog ligt. Het gaat voor hem dan ook niet om de kwantiteit van zijn eindproduct, maar om de kwaliteit: “Ik zou je echt niet kunnen vertellen hoeveel liter per jaar er wordt geproduceerd. Dat is iedere keer weer anders.”
Een manier om de kwaliteit hoog te houden is het gebruik van verse grondstoffen. “Ik sta liever een paar dagen met de hand sinaasappels te schillen dan dat ik een kant-en-klare zak gedroogde schillen koop. Zelfs de schillen van barretjes die sinaasappels vers persen en dat als restproduct overhouden, zijn nog niet goed genoeg.”
Naast de eigen Boompjes Genevers werkt de distilleerderij ook samen met zogenoemde private labels. “Als bedrijven met de vraag komen of ze samen met ons een eigen gin, jenever of andere drank kunnen ontwikkelen, staan we daar graag voor open”, vertelt global brand ambassador Sharai Rodrigues. “Zo hebben we een aantal jaar geleden samen met Jonnie Boer van restaurant De Librije Gastro Gin geproduceerd.”
Ook Rodrigues merkt als bartender dat jenever weer steeds populairder wordt: “In de cocktailwereld is jenever zo langzaamaan wel booming. De consument wil graag een bijzondere variant in z’n cocktail en laat Boompjes zich daar nu perfect voor lenen.”
Distilleerderij Onder de Boompjes
Buitenhavenweg 132
3113 BE Schiedam
www.onderdeboompjes.eu
