Wie Paul van der Blom Wat Mondkapjes in Rotterdam Waarom Om een episode in de stad en de tijd te documenteren
De maatregelen om het coronavirus onder de duim te krijgen, vielen rauw op ieders dak. Naarmate de weken vorderden, raakten mensen echter ook gewend aan de nieuwe situatie. En zoals dat dan hoort: zij werden inventief. Zo dook er al snel een nieuw mode-item op in Rotterdamse straten. Het mondkapje. Voor fotograaf Paul van der Blom was dit een mooie kans de diversiteit van onze stad vast te leggen. Want al anonimiseert het mondkapje de drager, het blijkt bij uitstek óók een middel van expressiviteit.
“Ik leg de diversiteit onder de Rotterdammers vast. Voor mij is dat het grote onderwerp van mijn werk. Binnen dat onderwerp zoek ik thema’s. Dat zijn als het ware deelseries in een groter geheel. Ook in het mondkapje zag ik een mooie deelserie. Het item was voor mij een eerste signaal van de door corona veranderende wereld om ons heen. Was het in de eerste dagen en weken soms nog lang posten voor er iemand met een kapje langsliep, nu is het bijna normaal.
Ik richtte me eerst op zzp’ers die in de coronacrisis hun werk zagen verdampen en ik heb me ook op de vrijwilligers in Bospolder-Tussendijken gericht die zich in deze crisis inzetten voor anderen. Ik heb dan ook wel even getwijfeld of ik dit thema zou aansnijden. Mede omdat je al op meer plekken foto’s zag waarin mondkapjes centraal stonden. Toch heb ik het opgepakt, vooral omdat ik nergens echte portretfoto’s zag. Ik heb dan ook juist naar het vluchtige gezocht: weinig informatie over de persoon, alleen het gezicht met een mondkapje voor.
Ergens is zo’n kap op je gezicht namelijk een toonbeeld van anonimiteit, want het haalt je persoonlijke karakteristieken weg. Tegelijk blijkt er ook zelfexpressie in het mondkapje te schuilen. Mensen die zelf een kapje maken, bedrijven die ineens kapjes produceren en printstudio’s waar je je mondkapje kunt laten bedrukken. Allemaal om voorbij het anonieme van deze gezichtsbescherming te komen en toch iets van jezelf te kunnen laten zien.
Zo wordt het mondkapje in mijn ogen toch weer een onderdeel van wie mensen zijn. En dat is wat ik zoek in mijn fotografie. Ik voel me chroniqueur van de stad en haar inwoners. De thema’s die ik zoek, zijn mijn excuses om mensen vast te leggen. Ik ben ooit begonnen met een serie over ijsmakers en daarin zag ik de enorme diversiteit van Rotterdam terug. Zo kwam ik op het idee dat in elk onderwerp dat ik oppak de ziel van de stad te vangen is.
Ook het mondkapje is zo’n onderwerp waarin je de ziel en diversiteit van deze stad terugziet. Ik vind het zelfs wel mooi dat die diversiteit in dit geval zowel in de mensen als in de mondkapjes zit. En toch is het nu klaar voor mij. Nu we allemaal aan het mondkapje moeten, bijvoorbeeld omdat je met het ov reist, is het universeel geworden. Wat we eerst bestempelden als het nieuwe normaal is gewoon onze dagelijkse werkelijkheid.
Met mijn deelserie is deze nare episode voor de stad gedocumenteerd. Het is een momentopname in de tijd en ik richt me weer op andere thema’s. En zo blijf ik mijn overkoepelende onderwerp langzaam uitbouwen.”
