Wie: Joost van der Vleuten Wat: documentair fotograaf Is: gefascineerd door de werking en kracht van beeld Maakte: een reconstructie van de utopische gedachte achter de Lijnbaanflats van architect H.A. Maaskant
Na de Tweede Wereldoorlog verrees Rotterdam uit haar as. Zo kwam er een nieuw stadshart, onder andere met flats van wederopbouw-architect Huig Aart Maaskant. Deze Lijnbaanhoven vormen een prominent onderdeel in het nieuwe centrum. De voor die tijd luxe uitgeruste flats met stadstuinen ertussen behoorden tot de hoogste gebouwen van Rotterdam en stonden synoniem voor het nieuwe wonen.
De utopische gedachte die aan het woonconcept ten grondslag lag, vond vooral zijn oorsprong in het gedachtengoed van de vermaarde Zwitsers/Franse architect Le Corbusier. Hij benaderde de flat als een woonmachine; een ideale, praktische vorm van samenwonen die sociale structuren en welzijn van bewoners zou bevorderen. Een visie die naadloos aansloot op het wederopbouwdenken dat doorspekt was van efficiëntie.
Als bewoner van een van de Lijnbaanflats merkte ik dat deze utopische gedachte niet bestand is tegen de tand des tijds. De eerste generatie bewoners maakt plaats voor een nieuwe garde. En de eensgezindheid uit de wederopbouwperiode heeft daarmee plaatsgemaakt voor individualisme. Sociale structuren brokkelen af en bewoners zijn steeds meer veroordeeld tot hun eigen wooncapsule.
In een poging de utopie te herstellen, wilde ik de dunne muren tussen mij en mijn medebewoners slechten door voor heel even deel uit te maken van hun leven. Een vooraf ingestelde middenformaatcamera op statief liet ik met vaste tijdsintervallen automatisch de huiselijke taferelen vastleggen.
In mijn kadrering en lichtgebruik laat ik me inspireren door fotografievormen die het ‘ideale leven’ propageren: interieur- en lifestylefotografie. De combinatie van deze benadering met alledaagse situaties in een verder niet-gestylde setting levert een vervreemdende frictie op die het utopische karakter van het beeld ondersteunt. En zo construeerde ik een eigen utopisch flatgebouw.
