Rotterdammers maken Rotterdam

Bring on the night

Sander Grip Tekst
Lennaert Ruinen Beeld

Een mensenhart is snel gevuld. Geef het een hellingbaan en een rookmachine en er ontpopt zich een mooie avond.

Nacht eigenlijk.

Want Thys Boer is van de nacht. Zoals Paul Jambers met zachte Vlaamse tongval zou prevelen aan het begin van een uitzending over deze Rotterdammer met het uiterlijk van een Haagse hooligan:

Overdag is hij een hbo-docent

Maar ’s avonds verandert Thys in

(pauze voor het effect)

De Nachtburgemeester

 

Die hellingbaan is de entree van een club in oprichting

Export

Waar tot voor kort nog echt Rotterdams kwaliteitsbier gebrouwen werd door de mannen met baarden die ooit in een heel ander stadsdeel begonnen maar daar weggejaagd zijn voor een nieuw museum en nu naar weer een ander stukje stad verhuizen dan waar ze zichzelf naar vernoemd hebben

Zullen straks bezwete lichamen het donker van de nacht trotseren

En de licht ongure straten van M4H

De wijk die nog geen wijk is maar een bouwput vol ideeën

Sommige al wel uitgedacht

Anderen nog op de tekentafel of slechts in de hoofden van ‘makers van de stad’

De sensoren voor het licht zijn afgeplakt in de ijdele hoop dat het ook op de hellingbaan wel donker zal worden.

Voor het effect

Stuntelig klauteren en veel gelach om de meurende rook uit het apparaat die de hal in dwarrelt op weg naar een brandalarm dat niet af mag gaan

Intussen rookt Thys stug door

Je was gestopt toch?

“Was inderdaad

Maar na vijf maanden niet roken ging ik op vakantie naar Portugal en daar was het allemaal wel heel goedkoop en makkelijk. Dus nu rook ik weer.

En straks wellicht niet meer”

Het lukt wel een keer, veronderstelt hij zonder zichzelf de druk op te leggen die menig roker voelt bij het besluit te moeten stoppen

De hellingbaan waarop hij staat, symboliseert de Rotterdamse nacht. De nacht die opnieuw veroverd wordt door een stad op zoek naar een gezicht, op zoek naar een uitlaatklep

Hip en happening

Aankondiging op Insta en al stijf uitverkocht nog voor de eerste bonkende beats de speakers verlaten hebben of de eerste drankjes gedronken zijn in de kelder van het Keilepand

Zenuwachtige anticipatie alom om wat hier komen gaat

De nacht ontwikkelt zich in hoog tempo

Het maakt Thys blij

“Toen ik nachtburgemeester werd, was ik positief. Nu ben ik écht enthousiast over de nacht. Elke week een nieuwe tent die opent, de nacht wordt elke nacht spannender”

Even over die titel

Nachtburgemeester

Ooit bedacht als geuzennaam voor een door speed voortgedreven dichter die Amsterdamse harten het liefst gekookt op ruggen van hoofdstedelingen zag hangen

Nu een heuse functie

Een functie die Thys met verve en liefde draagt

Want die nacht is dan wel in ontwikkeling, we zijn er nog lang niet. We struggelen zelfs, stelt Thys onomwonden, met ons imago als stad. Een stad waar alles te vinden is, dat wel. Van niche tot raar en van exclusief tot mainstream.

Even zoeken misschien, maar je vindt hier alles wat je hartje ’s nachts begeert

En dat gelul over ‘alles is ver weg’

“Wat nou alles ver weg?

Je hebt toch allemaal een fiets?!”

En laten we eerlijk wezen, waar je in de jaren 90 nog een halve marathon moest lopen om van de ene naar de andere kroeg te komen, nu telt onze stad duizenden plekjes om je zorgen te verdrinken en je eenzaamheid weg te nemen aan de toog of op de dansvloer

Of in een goed restaurant, dat ook, want ook die springen als paddenstoelen in de herfst uit de grond en er komen er nog steeds meer bij dan er verdwijnen – want ja, ook hier aan de Maas kan nog altijd niet alles tot een succes opbloeien

Dat Thys die functie kreeg is niet gek

Hij heeft een stichting

N8W8 R’dam

“Wij dragen enorm bij aan de democratie in de stad want we zorgen ervoor dat jongeren nu eens wel het coalitieakkoord lezen. We organiseren debatten met fractievoorzitters in een boksring en brengen de politiek naar de jeugd. En die politici vonden het ook nog eens de leukste debatavond van allemaal toen ze bijna vier jaar geleden op pad gingen om zieltjes te winnen voor hun ideeën. Jongeren die uit de zaal schreeuwden wat ze werkelijk vonden van die ideeën.

Gesprekken voeren doen we vaker. Ook met ondernemers en programmamakers. Mensen die aan de stad kleur geven. Zo slaan we een brug tussen politiek, beleid, het werkveld en het speelveld waar de Rotterdammer buiten de lijntjes kleurt.”

Maar goed. Dat is politiek. En politiek is voor aan de toog.

Nu eerst weer even die nacht

En die verdomde rookmachine

Als de coverfoto gemaakt is en de rook opgetrokken

Zoekt Thys zijn witte sportfiets op

Want ja, we hebben inderdaad allemaal een fiets

Door de slecht verlichte straten fietst hij naar Delfshaven

Waar op de hoek iets nieuws ontstaat

Iets spannends

Want nog nieuw in deze stad

Sonoor heet het en een week na dit nachtelijke bezoekje van Thys moet de tent open zijn en draaien als een dolle.

Een uitdaging zoals dat zo mooi heet

De bar staat en de contouren van de draaitafel

Maar Jolande weet zeker dat het lukt en ze heeft er zin in.

“Sonoor is een luisterbar. Van origine een Japans iets: in rust en stilte luisteren naar een deejay. Nou is dit Rotterdam en mag je dus wel lekker kletsen en dansen, maar het idee is wel echt dat de deejays hier iets bijzonders komen doen. Niet de bekende sets en vaste riedeltjes. Juist de b-sides en de rare muziek die ze zelf wel lekker vinden maar waar ze minder om bekend staan.”

Jolande werkt al drie jaar met dat concept

In de Urban Espresso Bar

In de Huidenclub

En vanaf eind november dus op dit nieuwe stekkie dat ze samen met Guido in elkaar bouwt. Het zijn dit soort toevoegingen aan het Rotterdamse nachtleven waar Thys zo gelukkig van wordt. Anders dan wat er al is, uitbreiding op het aanbod.

Verbreding en dus voor nóg meer mensen nóg meer vertier

“Deze tent is typisch voor de ontwikkeling die Rotterdam nu doormaakt. Het gebeurt elders ook al en nu voor het eerst strijkt het neer bij ons. Zo brengen we communities bij elkaar, koppelen we mensen met verschillende achtergronden, voorkeuren en wensen aan elkaar.”

Jolande beaamt

“Dit wordt een succes omdat we het allemaal uit liefde doen. Cheesy, hè?

Maar serieus. Live een set opbouwen is echt een totaal andere beleving dan een Spotifylijstje op de speakers zetten. Live draait om connectie. En natuurlijk serveren we daar mooi eten en fijne bieren en wijnen bij. Misschien is Rotterdam soms wat traag, want zoiets als dit komt nu pas hier, maar het komt altijd wel.”

Thys: “De nacht is van de creatieven en die mensen vinden altijd wel een plekje in de stad voor hun ideeën. Hier zit je straks tot 03.00 uur naar dub, jazz, ambient of house te luisteren. Hier kan straks de artiest zijn andere, onbekende kant laten zien. Dát maakt het spannend en mooi.”

Goed

Jolande en Guido moeten door met klussen

Sonoor moet af

Thys pakt zijn fietsie er weer bij en trapt naar Bakeliet

Nieuwe kroeg op vertrouwde locatie op de Nieuwe Binnenweg

Waar eerst de vermolmde Perzische kleedjes op de bar verzadigd van het verschraalde bier lagen te dampen, staat nu een toog met mooie bieren op de tap en blije mensen achter de bar.

Dat Thys geen onbekende is van de nacht, wordt direct duidelijk

Hier wilde hij even praten over zijn rol in de stad maar na elke drie regels volgt er wel een klop op zijn schouder, een aai in zijn nek of een stevige knuffel gevolgd door een kort maar enthousiast gesprekje over hoe iemands week was of wat er nieuw op stapel staat of waar diegene reikhalzend naar uitkijkt of waar het naartoe moet met de nacht of gewoon een simpel “hé hoe gaat het ik ben even bezig met een reportage voor Gers! tof hè”

Thys is onvermoeibaar

En Thys is de ideale nachtburgemeester voor dit moment in het leven van de havenstad

Thys wil meer

Thys wil beter

Thys wil variatie

Dus effe serieus nu

Hij neemt een slok van zijn biertje en begint maar eens bij zijn stichting

N8W8 R’dam

“Een onafhankelijke stichting, een raad voor de nacht die gemeente en ondernemers adviseert op het gebied van het nachtleven. Om dit veilig, bruisend en toegankelijk te maken.

Een goed georganiseerd nachtleven draagt bij aan je stad: talentontwikkeling, veiligheid en sociale cohesie, de stad en de gebieden daarin aantrekkelijk maken.”

Hij lacht: “Ja, ook veiligheid. Je loopt ’s avonds laat liever over een plein waar gezellig geborreld wordt dan over een leeg en verlaten plein, toch? Maar dan moet je de boel goed organiseren. Dat ontbrak lang. De nacht werd gedoogd en niet gestimuleerd.

In 2019 organiseerden we daarom de demonstratie Opstaan voor de Nacht. Dat was voor de dood van George Floyd, voor Covid, voor de tractoren op het Malieveld. Niemand demonstreerde toen. En wij zijn voor het stadhuis gaan staan met drieduizend man om aandacht voor de nacht te vragen.”

Want de nacht is hem dierbaar. Nog voor deze demonstratie ging Thys’ thesis al over het nachtleven, voor zijn master onderzocht hij de culturele waarde van de nacht. En na die demonstratie heeft Thys een onderzoek gedaan waarin hij 120 respondenten vroeg hoe ze de nacht beleven. Hij organiseerde daarna drie rondetafelgesprekken en na al dat werk ontsproot er een visiedocument uit zijn brein met acht aanbevelingen om het Rotterdamse nachtleven te verbeteren.

“Iedereen vond het heel vet, mensen herkenden dingen. De gemeente zei: bedankt, hè. En de sector zei: wij hebben gewoon een business te runnen. Leuk een nachtbus, maar wie gaat dat doen dan? Er was niemand die het op kon of wilde pakken. Toen zijn we zelf in het gat gesprongen en hebben we N8W8 R’dam opgericht.”

Ze kregen een omslag voor elkaar

Voor een deel zit dat in de gesprekken die ontstaan zijn

Voor een deel in Covid, toen er even helemaal geen nachtleven was en er daarna weer ineens enorm veel behoefte was aan het nachtleven

“En onze organisatie heeft een rol gespeeld: ondernemers worden inmiddels gezien als partner door de gemeente en niet meer als tegenstanders. Dat hebben we voor elkaar gekregen door onderzoek te doen en de uitkomsten daarvan op een neutrale manier bespreekbaar te maken.”

Dat leidde er anderhalf jaar geleden toe dat de gemeente een eigen Nachtdienst oprichtte. Dat werd het aanspreekpunt voor de sector, het focuspunt ook binnen de gemeente om gecoördineerd naar het nachtleven te kijken en acties in gang te zetten.

“In december 2024 leverde die Nachtdienst een Nachtplan op met 15 maatregelen om het nachtleven in de stad te verbeteren.”

Het document is overigens ook de basis onder de benoeming van Thys Boer tot nachtburgemeester en dus de opwaardering van die term van geuzennaam tot volwaardige functie met een doel en een richting: de nacht nieuw leven inblazen na jaren van afbraak

Dat Nachtplan is gebaseerd op het werk van Thys en zijn kornuiten. “Hoe kunnen we het nachtleven borgen in de stad van morgen? En wat is de creative footprint van de partijen die in de nacht actief zijn; wat zijn hun uitdagingen en activiteiten? Hoe kunnen we, met andere woorden fysiek ruimte voor de nacht houden.

Het nachtleven wordt weer omarmd. Er wordt geïnvesteerd in nachtmakers en nachtorganisatoren, er is weer ruimte voor dingen in de nacht. Daarmee is het weer een volwaardige sector en niet langer een ‘dingetje van linkse hobbyisten’. Wat toch lang het sentiment geweest is.”

Thys voert meer dan 250 gesprekken per jaar om partijen aan elkaar te koppelen. “Ik geef je geen vergunning en ik ben er niet voor je grotere terras. Ik kan er wel voor zorgen dat de partijen die elkaar nodig hebben om de nacht weer op de kaart te zetten, elkaar ook weten te vinden.”

Nog een biertje

En dan bekent Thys waar zijn eerste liefde voor een betere nacht vandaan gekomen is: “Ik wilde ooit een club openen. Daarom heb ik toentertijd meegedaan aan een competitie voor een pand in M4H. Ik had een gaaf plan opgesteld. We werden tweede; de winnaar heeft zijn plan nooit gerealiseerd. Ik heb het zelf geprobeerd maar dat lukte nergens. Dat moet toch anders kunnen, dacht ik, je moet toch gewoon een vergunning kunnen krijgen? Het kon toch niet zijn dat Rotterdam, met haar roemruchte reputatie rond uitgaan, op slot zat? Vanuit die onvrede ben ik begonnen. En kijk waar we nu staan.”

Hij is Don Quichot voorbij

Er gebeuren dingen

De stad ontwikkelt zich

Zie Sonoor

Zie Export

“Iedereen heeft uiteindelijk hetzelfde doel: een aantrekkelijke stad om in te wonen en te werken. Wat dat betekent, is voor iedereen anders. Maar sowieso hoort daar een bruisend nachtleven bij. Je moet niet beknibbelen, investeer in de nacht. De nacht is een portaal naar andere werelden en dat verrijkt jou als mens en de stad als plek.”

Als er nieuw volk Bakeliet binnenloopt, moet Thys weer even wat handen schudden en knuffelen. Hij glimlacht en garandeert dat er ook een leven buiten de nacht om is

De Thys van overdag

De docent Leisure & Event Management aan de Willem de Kooning Academie

De auteur van een boek dat hij nu even niet bij zich heeft

De vriend van en zoon van

De hockeyer bij Hockey Club Feijenoord

De chaoot

Nee, nee dat niet, schiet hij in de lach

“Ik ben geen chaoot, ik doe gewoon altijd drie dingen tegelijk. Ik hou wel van de nacht, mensen zijn dan vaak puurder, omdat hun guard omlaag is. Maar ik vind de wereld overdag ook leuk. Ik probeer mijn studenten duidelijk te maken dat we niet perfect zijn, moeten uitvinden waar je jezelf in verliezen kan. Daar ligt je toekomst.

Dat heb ik ook met dat nachtburgemeesterschap. Daar verlies ik me in en daarin ben ik eigenlijk een zielige workaholic die op weg naar deze afspraak op de fiets nog even een paar mails beantwoordt.”

Goed

Genoeg geluld

Tijd om te verkassen naar Time is the New Space, een club in het Schieblok waar de ramen beslagen zijn en de mensen zweten alsof ze op het hoogtepunt van een hittegolf midden in de brandende zon staan.

Dat succes geen vaste formule kent, blijkt wel als je hier naar het interieur kijkt dat de desolate sfeer van een leegstaand zwembad heeft maar nog voor Thys zich stort in het uitzinnige feestgedruis dat zich desondanks door de waas van condens heen aftekent, loopt hij op het terras de mannen van Operator Radio tegen het lijf

En dat is eigenlijk veel leuker

In een oude zeecontainer hoog boven de tafels van vrijplaats Biergarten draaien deejays hun sets die overal ter wereld beluisterd worden. En als je in alle vroegte met je brakke hoofd naar je werk moet of met een dampende bak slechte koffie in je trillende handen langs een voetbalveld staat te verkleumen zijn er vogelgeluiden te beluisteren.

Voor de rust en reinheid in je hersenpan

Pim is een van de drijvende krachten achter de online zender

“In deze container kunnen deejays gewoon hun eigen ding doen. Tegen de mainstream radio in, die is vlak en saai

Dit is spannend en leuk

Zes dagen in de week zijn we hier. Het is inmiddels een cultureel fenomeen en deejays uit de stad en uit alle windstreken van de aarde komen hierheen om sets op te nemen. Alles wat underground is kun je bij ons beluisteren. 

Rotterdam heeft plekken voor performance verloren maar talent blijft er”, gaat Pim verder terwijl Thys in de zeecontainer rondsnuffelt en naar de draaitafel kijkt alsof hij er zo een dubsetje uit gaat pompen. “In ons archief zitten inmiddels meer dan 12.000 sets die je altijd kunt terugluisteren. De grap is dat dit een soort tijdcapsule is waarin je terug kunt luisteren hoe de stad op moment x in het verleden klonk.”

Thys kijkt op van de panelen

“Deze plek is een springplank voor talent, Hier kunnen ze de technieken leren en hier mogen ze ook fouten maken zonder dat het kaartenhuis van de radiozender in elkaar tyft. De mannen van Operator regelen de techniek, jij als deejay kunt je volledig concentreren op je muziek of je podcast. Dit is ook Rotterdam maar dan een versie van onze stad waar je wereldwijd op in kunt pluggen wanneer het je uitkomt.”

Tijd om verder te gaan

Waar naartoe

Thys weet het even niet en dan loopt hij voor de verandering weer eens een paar vrienden tegen het lijf. Ze omhelzen elkaar en voeren de onzinnige gesprekken die je ’s nachts met elkaar voert en die je je in de ochtend nooit meer kunt herinneren maar waarvan je weet dat ze wel tof waren en als iemand roept dat hij thuis nog eten heeft liggen is het tijd om af te taaien.

Tijd voor avondeten

“Dag dibbes, het was goud!”

Dat wordt nog een lange nacht

Maar

Zoals The Police zong

Bring on the night

I couldn’t stand another hour of daylight

Dat kan als nooit tevoren in Rotterdam

De stad die altijd zoekend is naar haar eigen identiteit

Maar die in ieder geval haar nacht alvast teruggevonden heeft