Met bouwjaar 1942 is de Maastunnel de oudste tunnel in Nederland en dat maakt de tunnel meteen een Rijksmonument. Mooi, zo’n status maar het zorgt wel voor de nodige hoofdbrekens tijdens de grondige renovatie. Want hoe zorg je ervoor dat de tunnel voldoet aan alle moderne veiligheidseisen en er toch net zo uitziet als in 1942?
Dieter van Staveren van Combinatie Aanpak Maastunnel zet een paar hoofdpijndossiers op een rijtje. Combinatie Aanpak Maastunnel bestaat uit TBI-ondernemingen Croonwolter&dros, Mobilis en Nico de Bont. De combinatie heeft de opdracht gekregen van de Gemeente Rotterdam om in integraal verband de renovatie en restauratie van de Maastunnel in goede banen te leiden.
De tegels
“Als iets opvalt in de tunnel, dan zijn het wel de witte tegels aan de muren en die moesten dus zoveel mogelijk behouden blijven. Maar na 75 jaar waren er ook veel kapot gegaan of zelfs naar beneden gevallen. Die moesten dus vervangen worden. Maar het zijn behoorlijk dikke tegels en die kun je niet zomaar meer kopen. We hebben ze speciaal laten maken bij een fabriek in Barcelona. Het zijn exacte kopieën. De dikte, de hoekjes, de glansgraad. Alles klopt eraan.
Het volgende probleem was de tegels op de muur te krijgen. In 1942 werden die door tegelzetters met specie op de muur geplakt. Maar dat is een techniek die inmiddels niemand meer beheerst, dus hebben we de muur vlak gestuct en de tegels met lijm erop geplakt.
De Verlichting
Naast de tegels kent iedereen ook wel de karakteristieke zachte, gele verlichting. Maar in de tunnelwet staat dat de verlichting juist helder en wit moet zijn. We hebben er daarom voor gekozen om schakelbare verlichting op te hangen. Als de tunnel normaal open is, brandt het gele licht, mocht er gewerkt moeten worden of als er een calamiteit is, dan kunnen we overschakelen naar wit licht.
Het beton
Hier is de hele renovatie om begonnen. Betonrot. En de belangrijkste oorzaak daarvan is strooizout. Dat sijpelt door het asfalt naar beneden en tast de betonlaag aan. Niet alleen die waar de rijbanen op liggen maar ook de onderste laag. Die bestaat uit een laag beton van anderhalve meter dik. De bovenste 15 centimeter daarvan was dusdanig aangetast dat die ook verwijderd moest worden en daarna opnieuw gestort. Het verwijderen moesten we doen met speciale robots. Om de tunnel niet te beschadigen moest dat heel langzaam. We hebben er acht weken over gedaan om die laag te strippen.
Het asfalt
Het grootste zichtbare verschil met de tunnel van voor de renovatie is het asfalt. Dat was gewoon zwart en is nu geel. Toen de tunnel gebouwd werd, gebruikten ze nog geen asfalt maar klinkers. Gele, in het geval van de Maastunnel. Dit asfalt heeft ongeveer dezelfde kleur als die klinkers van toen. Maar ja, toen hadden we wel een probleem met de belijning. Witte strepen op een gele ondergrond vallen niet erg op. Daarom hebben we naast de witte streep, twee zwarte gelegd.
Bereikbaarheid
De tunnel is tijdens de hele renovatie open geweest voor verkeer van zuid naar noord. Dat moest omdat het Erasmus MC te allen tijde goed bereikbaar moet zijn voor de mensen van ‘Zuid’. Dus terwijl wij in de ene buis aan het werk waren, raasde het verkeer door de andere buis. Dat was geen probleem, maar in de muur tussen de twee buizen zitten negen vluchtdeuren. We moesten er dus altijd rekening mee houden dat van het ene op het andere moment onze bouwplaats vol kon staan met mensen als er een calamiteit zou gebeuren. De kans was heel klein natuurlijk, maar je moet je er wel op voorbereiden. We hebben een speciale loopbrug gemaakt zodat de mensen veilig en snel geëvacueerd konden worden zonder een totale chaos te veroorzaken op de bouwplaats.”
Op 5 oktober is de tunnel officieel teruggegeven aan de stad Rotterdam. Combinatie Aanpak Maastunnel is nu bezig met de renovatie van de fiets- en voetgangerstunnel. Die zal in de zomer van volgend jaar gereed zijn en dan is de Maastunnel weer helemaal klaar voor de toekomst.