“Kan ik alvast iets te drinken voor u inschenken?”, vraagt onze ober, een jongen die nog maar nauwelijks tien jaar oud kan zijn. Welkom bij HotspotHutspot. Op twee locaties in Rotterdam runnen kinderen uit achterstandswijken hun eigen restaurant.
HotspotHutspot is het project van Bob Richters (41) en zijn vriendin Mireille van den Berg (41). In Lombardijen en Schiebroek veranderden zij leegstaande panden om in sfeervolle restaurantjes. Hier kunnen tieners na schooltijd binnenlopen om te koken. Tegelijkertijd leren ze over gezond eten. Aan het einde van de middag eten ze samen met de andere vrijwilligers een gezonde, zelfbereide driegangenmaaltijd. Vanaf half zes zijn ook buurtbewoners welkom. Voor zeven euro krijgen zij hetzelfde menu voorgeschoteld, bereid met biologische producten uit eigen tuin of van een boerderij uit de regio.
‘Het mooie is dat ze door de complimenten meer in zichzelf gaan geloven’
Binding
HotspotHutspot is vooral bedoeld voor kinderen vanaf tien jaar uit Rotterdamse achterstandswijken. Hier is vaak weinig sociale binding, eten kinderen ongezond en krijgen ze weinig beweging. Het idee is om hen iets te doen te geven na schooltijd en een plek bieden waar ze kunnen samenkomen. Maar ook jongeren die meedoen aan een re-integratieproject kunnen terecht bij HotspotHutspot. Ze doen werkervaring op en begeleiden de kinderen onder leiding van professionele koks bij het koken. Van den Berg: “Deze groep kampt vaak met psychische problemen of heeft een verslavingsverleden. Sommigen zijn dakloos. Meestal hebben ze nauwelijks startmogelijkheden. Via een re-integratiebureau komen ze bij ons terecht.”
Leven op straat
Volgens Richters werkt juíst die samenwerking tussen kinderen en jongvolwassenen goed: “De re-integratiejongeren leven vaak voornamelijk op straat en daardoor zitten ze op dezelfde golflengte als de kinderen die hier komen. Ze begrijpen elkaar. De meeste deelnemers testen je aan het begin, zijn opstandig. Maar van elkaar accepteren ze veel meer dan van een docent of vrijwilliger, die veel verder van hun belevingswereld afstaat. Ik ben een meneer voor hen en zo zullen ze me ook blijven zien.”
Hangout
Alle kinderen die komen koken, zijn er vrijwillig. Ze mogen weggaan zodra ze er geen zin meer in hebben. Vanaf half vier gaan de deuren open en de eerste zeven die binnenkomen, mogen meedoen. Het kan zijn dat er niemand komt, maar eigenlijk komt dat nooit voor. Ze komen immers omdat het hun hangout is. Hun hotspot. En omdat samen eten en koken nu eenmaal gezellig is. Dat ze er toevallig ook nog iets van leren, is alleen maar mooi. Hoewel dat volgens Richters lang niet altijd even makkelijk gaat: “Vaak is het voor de tieners al moeilijk genoeg om überhaupt op tijd te komen. En de Antilliaanse meiden hebben we echt moeten leren dat ze geen liter olie nodig hebben om te bakken, maar dat een eetlepel ook best voldoende is.”
‘Hier leren de buurtbewoners elkaar op een manier kennen die je op geen enkele andere plek voor elkaar krijgt’
Dreigend
De wisselwerking tussen de gasten en de jongeren is vaak opmerkelijk. Zo vertelt Van den Berg hoe er laatst een groep jongeren met capuchons op de zaak afliep. “Dat zag er nogal dreigend uit voor de gasten. Maar toen ze dichterbij kwamen, begonnen ze opeens te zwaaien. Opeens herkenden de gasten die jongeren, omdat ze eerder een keer voor hen gekookt hadden. Onmiddellijk was de dreiging eraf. Hier leren de buurtbewoners elkaar op een manier kennen die je op geen enkele andere plek voor elkaar krijgt.”
Complimenten
Ook leuk zijn volgens Van den Berg de complimenten die de kinderen van de gasten krijgen. Bijvoorbeeld wanneer ze een lekker stuk zelfgemaakt brood op tafel zetten. “Ze krijgen hier complimenten van mensen in pakken, van notarissen bijvoorbeeld. Dat zouden ze anders niet snel krijgen. Het mooie is ook dat ze door die complimenten meer in zichzelf gaan geloven en daardoor weer beter worden in dat wat ze kunnen. De meeste kinderen uit deze wijken zijn dat helemaal niet gewend. Die krijgen vaak alleen maar ‘nee’ te horen. En wat ze allemaal niet mogen en kunnen.
Melvin (22 jaar)
“Ik werk vijf dagen in de week bij HotspotHutspot, zowel op de locatie in Lombardijen als in Schiebroek. Ik kook en sta in de bediening. Anderhalf jaar geleden ben ik hier begonnen als onderdeel van mijn re-integratietraject. Mijn broer werkte hier toen al als kok en thuis zat ik toch maar niks te doen. Aan het begin werkte ik alleen in de moestuin, want ik raakte al in paniek als er één gast binnenkwam. Nu heb ik soms wel dertig gasten. Vroeger deed ik alles met Knorr-pakken, tegenwoordig kook ik alleen nog maar met verse ingrediënten.
‘Vroeger deed ik alles met Knorr-pakken’
Met de meeste tieners die hier komen, kan ik goed omgaan. Dat moet ook wel anders pesten ze je weg. Ik spreek ze ook weleens buiten HotspotHutspot om. Dan komen ze bijvoorbeeld met hun privé-problemen bij me. Zoals laatst een jongen die me vertelde dat zijn vader was weggelopen van huis. Dan luister ik en probeer ik die jongen op zijn gemak te stellen. Maar ten slotte zeg ik ook tegen hem: ‘Tja, dat kan nu eenmaal gebeuren.’
Uiteindelijk wil ik later mijn eigen restaurant beginnen, maar daar moet ik nog veel voor leren. Of ik beter dan mijn broer kan koken? Nee, hij is van oorsprong banketbakker en is sowieso beter in het maken van toetjes. Alhoewel ik zelf vind dat ik beter ben in het maken van hoofdgerechten, denk ik niet dat hij het daarmee eens is. Ik kan in ieder geval beter dan mijn moeder koken. Die laat zelfs de aardappels nog aanbranden.”
Chacha (11 jaar)
“Een vriendin van me vroeg een keer of ik meeging. Sindsdien kom ik hier drie keer per week. Ik heb hier heel veel nieuwe vrienden en vriendinnen gemaakt, van allerlei leeftijden. Een hoop kinderen uit Lombardijen komen hier, dus veel kinderen uit de buurt die ik eerst nog niet kende, ken ik nu wel. Het leukst vind ik om hier gezellig samen te koken. Dan hoef ik tenminste thuis geen tv te kijken. Hier kan ik wat doen.
‘Het leukst vind ik om hier gezellig samen te koken. Dan hoef ik tenminste thuis geen tv kijken’
Ik heb al best wel veel geleerd hier, maar er zijn ook nog een hoop dingen die ik niet kan maken. Ik vind het ’t leukst om nagerechten te maken. Zoals de kwarktaart van limoen. Iedereen vindt hem lekker als ik hem gemaakt heb. Mijn moeder is hier ook al een paar keer geweest en die heeft hem ook geproefd. Ze vond hem ook heel lekker.
De jongeren die ons begeleiden zijn aardig en kunnen ons goed helpen. Ik vind alleen bedienen wat minder leuk. Soms zijn er heel veel gasten en dan weet ik niet meer wat iedereen besteld heeft. In plaats van dat ik het probeer te onthouden, schrijf ik de bestellingen dan op. Maar soms vergeet ik ook weleens iets op te schrijven. Gelukkig helpt iemand me meestal wel. Vroeger wilde ik eigenlijk altijd dokter worden, maar sinds ik hier kom, heb ik dat veranderd. Nu wil ik later kok worden.”
HotspotHutspot Skibroek
Asserweg 461
HotspotHutspot Lomba
Dumasstraat 263