Bruggen, kranen, schepen, losdokken, scheepswerven en havenbuurten. Niets in de Rotterdamse haven ontsnapte aan het tekenoog van Ed van Zanden. Tussen 1923 en 1983 tekende en etste hij onze haven. De veranderingen die de haven in die periode doormaakte, schemeren door in de rake lijnen van Van Zanden. In suitehotel Pincoffs aan de Stieltjesstraat is een selectie van zijn mooiste werken te zien.
De expositie is samengesteld door Van Zandens kleindochter Andres Kruis en haar man Hans Kok. “Thuis werd altijd getekend”, vertelt Kruis in de hotelbar daags voor de opening van de expositie. “Mijn vader, die tekenaar was van Jan, Jans en de Kinderen, zat altijd te tekenen en zelf tekende ik ook constant. En als opa Ed langskwam, pakte hij papier en potlood en ging zitten tekenen. Dan vroeg hij bijvoorbeeld of ik nog lang bleef zitten, want dan kon hij mij tekenen. En overal in huis hingen de havengezichten die opa Ed gemaakt had.
Pas toen ik begreep dat de litho’s, etsen en tekeningen van hem ook in het Stadsarchief liggen en via de Kunstuitleen bij mensen thuis hangen, begreep ik hoe waardevol deze werken zijn voor de stad. Zij geven mooi weer hoe de Rotterdamse haven veranderde in een periode van zestig jaar, precies de periode dat de haven een enorme groei en verandering doormaakte.”
Ed van Zanden wijdde zijn leven aan het vastleggen van de haven
Ed van Zanden werd in 1903 geboren in Rotterdam en leerde ook het vak van etser en graficus in de havenstad. Van Zanden wijdde zijn leven vervolgens aan het vastleggen van de haven en hij was altijd aan het werk.
Van Zanden legde de tomeloze ambitie vast van de uitdijende haven. De ontwikkeling van de Botlek, de overgang van dieselscheepjes naar oceaanreuzen, het bombardement dat de haven in puin legde. Daarnaast biedt hij een doorkijkje naar een vervlogen wereld, bijvoorbeeld met zijn tekening van de Boompjes vlak voordat deze in mei 1940 gebombardeerd werd.
Voor de expositie doken Andrea Kruis en Hans Kok in het rijke familiearchief. Slechts een heel klein deel van die privécollectie bleek aan de muren te hangen: het meeste stond weggestopt in een oude houten kist in de logeerkamer. Kruis en Kok kozen de voor hen meest aansprekende werken en vulden deze aan met litho’s en etsen uit de collecties van het Stadsarchief en de Kunstuitleen. In de bar, de lobby, de kantoren en het restaurant van Suitehotel Pincoffs roepen zij met de zwarte lijnen van opa Ed van Zanden een wereld in herinnering van noeste arbeid en doorzettingsvermogen. Een wereld die op het oog onveranderlijk is, tot je de tekeningen goed bestudeert en ziet dat de haven van Rotterdam constant in beweging is.
Tomeloze Ambitie
De etsen, litho’s en tekeningen van Ed van Zanden
Waar: Suitehotel Pincoffs (Stieltjesstraat 34)
Toegang: gratis, te zien tot 10 april 2020
De catalogus Tomeloze Ambitie (€5) is te koop bij Suitehotel Pincoffs en in boekhandel Donner.