Wat als je verjaardag ongemerkt voorbijgaat? Geen taart op tafel, geen cadeautjes om uit te pakken, geen slingers aan de muur. Voor honderdduizenden kinderen in Nederland is dat de harde realiteit. Maar in de kleurrijke loods van de Van Nelle Fabriek gebeurt iets bijzonders: vrijwilligers van Stichting Jarige Job vullen er verjaardagsboxen vol slingers, bakmix en cadeaus. Eén doos die van een gewone dag toch een verjaardag maakt – en daarmee een wereld van verschil. Gers! nam een kijkje.
Alsof je door een prentenboek bladert, zo voelt het zodra je de Jarige Job loods bij de Van Nelle Fabriek inloopt. Een blauwe loper wijst de weg langs striphelden, in de hal zwaait een levensgrote Winnie de Pooh vrolijk naar je. Slingers bungelen aan oude fabrieksbalken, manshoge lolly’s steken fel de lucht in, houten huisjes langs de wanden puilen uit van speelgoed, boeken en knutselpakketten. Middenin draaien de rollenbanden, omringd door het geritsel van verpakkingen, ploppend tape en lachsalvo’s. Hier, in de feestfabriek van Jarige Job, is het elke dag feest – maar altijd met een serieuze ondertoon.
“Ja, je kunt dit ook in een kil magazijn doen”, zegt oprichter en directeur Huib Lloyd terwijl we langs een glijbaan lopen die uitkomt in een zee van foamblokken. “Maar juist door het hier vrolijk en een tikje absurd te maken, voelen mensen wat we bedoelen. Het is een feest om iets voor een ander te doen in een waanzinnige ruimte, en dat werkt. Mensen willen deel uitmaken van dit feest.”
Van huiskamer naar miljoenste doos
Vijftien jaar geleden vierden Huib en Barbara de eerste verjaardag van hun zoon Maas. “De woonkamer stroomde vol cadeaus”, vertelt Huib. “En juist op dat moment realiseerden we ons hoe groot het contrast was met gezinnen één straat verderop, waar een verjaardag stil voorbijging omdat er nauwelijks geld was. Geen taart, geen cadeaus, niks. Dat voelde zo scheef.” Uit dat gevoel groeide een idee dat even simpel als krachtig bleek: een verjaardagsbox met alles erin voor een compleet feest, thuis én op school. De eerste dozen gingen via de Voedselbank Rotterdam de deur uit. Inmiddels zijn we vijftien jaar verder en tikt Jarige Job in dit jubileumjaar de miljoenste box aan.
De naam blijkt persoonlijk, vertelt Huib. ‘Job’ verwijst naar zijn broer, die in 2007 overleed. “Toen viel alles op zijn plek, alsof het zo moest zijn”, zegt hij. Het gaf de missie meteen een diepere laag: iets droevigs ombuigen naar iets goeds.
We lopen verder langs de schappen. In de houten huisjes liggen de cadeaus: puzzels, klei, lego of zuurstokroze poppenspeelgoed, keurig verdeeld naar leeftijd. De boxen zelf worden langs de rollenbanden gevuld. Huib wijst naar de checklisten die de vrijwilligers gebruiken. “In iedere box zit alles wat je nodig hebt”, zegt hij. “Taartmix waar je alleen water bij hoeft te doen, zodat ouders niet nog eieren en melk hoeven te kopen. Slagroom, feesthagel, kaarsjes, siroop voor thuis, pannenkoekenmix, slingers, ballonnen, traktaties voor de klas en zelfs voor de juf of meester.”
Gezellig
Vrijwilligers in blauwe shirts vullen de schappen aan en begeleiden bedrijfsploegen die hier als teamuitje komen inpakken. Vandaag staat Ladies’ Circle, een internationale serviceclub, aan de band; morgen schuift een afdeling van een logistiek bedrijf aan. De vrijwilliger die toezicht houdt – de ‘Super Job coach’ – checkt elke doos. “Een incomplete box gaat hier niet de deur uit.”
Tussen de inpakploegen treffen we Jacqueline van Ladies’ Circle. Voor het tweede jaar op rij helpt ze mee. Terwijl ze een stapel boeken verdeelt, grijnst ze breeduit. “Het is zo mooi om nu echt te zien waarvoor je het doet. Je vult dozen, maar eigenlijk vul je een dag met geluk voor een kind. En het is ook nog eens ontzettend gezellig om dit met elkaar te doen.”
Huib knikt. Een verjaardag is méér dan taart en cadeaus, zegt hij. Het gaat om meedoen, om gezien worden. Hij kent de verhalen: kinderen die ziek worden gemeld omdat ze niets hebben om uit te delen, ouders die geen feestje durven beloven door geldstress. “Met de box ontzorgen we vooral de ouders – discreet”, legt hij uit. “Ze kunnen zelf kiezen of ze vertellen dat het via Jarige Job komt of niet. Het gaat erom dat het kind een dag heeft om trots op te zijn.”
Een feestje dat mensen aansteekt
Jarige Job draait op een klein team en een leger vrijwilligers. Het inpakken zelf wordt vrijwel dagelijks door groepen gedaan. Bedrijven, serviceclubs, scholen, er is zoveel animo dat er zelfs een wachtlijst is. “Klinkt raar, hè? We hebben je nodig, maar niet vandaag”, zegt Huib lachend. “Maar het werkt. Wie hier is geweest, gaat met meer weg dan alleen de herinnering aan een leuk uitje. Ze worden ambassadeur.”
Het effect zie je terug in samenwerkingen. Partners blijven terugkomen met producten, campagnes of netwerken. PostNL koppelt in december en januari een landelijke inzamelactie aan hun piekdrukte – goed voor Jarige Job én voor hun merk. Huib zegt het zonder omwegen: “Als je met de marketingafdeling praat, kun je waarde voor beide kanten creëren.” Tijdens het vijftienjarig jubileum werd dat extra zichtbaar: één dag, vijftien groepen van vijftig mensen uit ons netwerk, samen 15.000 boxen inpakken. Het inpakken was een groot feest, compleet met trainingspakken en attributen, helemaal over the top, gevolgd door de netwerkborrel. En juist dat werkt, merkt Huib: “Mensen vragen daarna: wat kunnen we nóg meer doen?”
De groei van Jarige Job is enorm. Waar het ooit begon met een paar honderd boxen per jaar, zijn het er dit jaar 172.000. In dit jubileumjaar bereikt de stichting de magische grens van één miljoen boxen. Een feestelijk getal, maar ook confronterend, want achter elk cijfer schuilt een gezin dat zonder hulp geen verjaardag had kunnen vieren.
Groei komt niet alleen door bekendheid, maar ook door samenwerking. Jarige Job is mede-initiatiefnemer van ‘Sam& voor alle Kinderen’, een samenwerkingsverband waarin organisaties als Stichting Leergeld en Jeugdfonds Sport & Cultuur samen optrekken. Voor hulpverleners én ouders scheelt dat het kastje-naar-de-muurgevoel. “We blijven bij onze leest: verjaardagen”, zegt Huib. “Maar we zorgen dat het hulpverleningssysteem eromheen beter werkt.”
In de vergaderruimte hangt een fotowand met mijlpalen. De allereerste box werd ooit symbolisch aan de burgemeester van Rotterdam overhandigd – een slimme zet die landelijke aandacht trok en voedselbanken door heel Nederland in beweging zette. Het typeert de aanpak van Jarige Job: positief, zichtbaar, aanstekelijk. “Je moet het concreet en tastbaar maken”, zegt Huib. “Dan willen mensen meedoen.”
Dat tastbare zit niet alleen in de verjaardagsbox, maar ook in de ervaring van het inpakken. Het Unesco-werelderfgoed als decor, de glijbaan waar elke bezoeker minstens één keer vanaf moet, overal plekjes om te snoepen, drinken en ijsjes in de zomer… Je wilt hier niet meer weg.
Een dag die levens lichter maakt
De stip op de horizon? Iedereen ambassadeur maken van zijn eigen verjaardag. Huib rekent hardop: “Als we 200.000 boxen per jaar maken, willen we ook 200.000 mensen die zeggen: op mijn dag geef ik er minstens één door. Geen extra rommel in huis, maar een donatie namens jou. Wanneer ben jij jarig? Stel je voor: op 14 november ben jij de ambassadeur van je dag. Hoe gaaf als iemand anders dan óók een onvergetelijke verjaardag heeft, dankzij jou.”
Ondertussen blijft er volop aandacht voor verbetering. De ‘puber’boxen kunnen altijd beter, een feedbackenquête helpt bepalen wat erin moet. Het bereik moet omhoog in gebieden waar schaamte nog groot is en waar professionals de weg naar het loket nog niet standaard weten te vinden. En er is een structurele wens: dat iedere gemeente zijn eigen kinderen kan dekken. “Als Delft honderd boxen per jaar nodig heeft, is dat 100 × €35 in inkoop. Dat kan een gemeenschap samen dragen.”
Tussen de stapels dozen door schuifelt een stagiaire met een fles siroop. Een pallet met traktatiezakjes wordt klaargezet, een vrijwilliger schuift prentenboeken in het ‘boekenwinkeltje’. “We krijgen vaak bedankjes”, vertelt Huib. “Soms van ouders die het jarenlang stil hebben gehouden voor hun kinderen, juist om schaamte weg te nemen. Dan hoor je pas echt wat zo’n dag betekent.”
Als we afscheid nemen, staan we weer naast Winnie de Pooh. Buiten is het grijs, binnen blijft het licht. In de verte glijdt iemand juichend van de glijbaan. En ergens in Nederland gaat straks een box open, komen de ballonnen tevoorschijn en wordt een kaarsje aangestoken.