Klassieke muziek met een vleugje Rotterdamse vriendschap – Galahad Samson en Pierre Buizer over leven en spelen in het Rotterdams Philharmonisch Orkest.
‘Muziek is van iedereen. Het mooie is dat we trouw blijven aan onze basis, maar tegelijk ruimte maken voor experiment en vernieuwing’
Ze maken elkaars zinnen af, plagen elkaar net zo makkelijk als dat ze elkaar prijzen en wisselen moeiteloos tussen serieuze gesprekken en schaterlachen. Altviolist Galahad Samson (sinds 2007 in het Rotterdams Philharmonisch Orkest) en hoornist Pierre Buizer (sinds 2019) vormen een bijzonder duo binnen het RPhO. Niet alleen als collega’s, maar vooral als vrienden en podcastmakers van Een Toontje Lager.
Van voetbalveld naar het podium
Hun vriendschap begon niet in de concertzaal, maar op het voetbalveld. Galahad:
“Ja, eigenlijk heel simpel. We kenden elkaar van het conservatorium – hij in Amsterdam, ik in Den Haag en later Rotterdam – maar we zaten allebei in een voetbalteam met alleen maar muzikanten. We waren allebei van die creatieve vrijbuiters. Het team was dramatisch slecht, maar we promoveerden toch een paar keer achter elkaar. Dat hebben we flink gevierd, met veel knuffels en feestjes.”
Pierre grijnst: “En toen ik later naar Rotterdam kwam, omdat er een vacature was bij het RPhO, werd die vriendschap pas echt intensief. We zijn allebei blije, vrije geesten. Gepassioneerd in ons werk, maar ook met een enorme drive om de jeugd bij deze wereld te betrekken. We willen laten zien dat klassieke muziek niet elitair of stoffig is. En dat doen we samen, op het podium, maar ook daarbuiten.”
Die missie kreeg vorm in hun gezamenlijke podcast Een Toontje Lager. “We willen het elitaire jasje uitdoen dat soms om klassieke muziek heen hangt”, legt Galahad uit. “Je hóeft niet alles te weten van componisten of muziekgeschiedenis om geraakt te worden. Het is van iedereen.”
Pierre vult aan: “En we willen de achterkant laten zien. Het gaat bij ons niet alleen om serieuze, klassieke muziek, maar ook om alles wat eromheen gebeurt: de lol backstage, de gekke momenten of de parallellen die we trekken met topsport, gezondheid en leiderschap. We hadden laatst nog een cardiologe te gast over muziek als medicijn. En ja, soms is er gewoon ‘juice’: welke solist doet het met welke dirigent, en wat gebeurt er dan als het uit gaat? Gaat het concert nog wel door? Het mag best een toontje lager, luchtiger, toegankelijker.”
Topsport, klassieke muziek en vertrouwen
Wat veel mensen niet beseffen: orkestmuzikant zijn is topsport. “Als je niet studeert, hoort eerst je buurman dat en daarna het hele orkest. Het lekt langzaam uit als een olievlek”, zegt Pierre. “Je moet dus altijd presteren, elke dag opnieuw.”
Galahad knikt: “Dat maakt het best onveilig. Je kunt je geen fouten permitteren. Daarom is vertrouwen zo belangrijk. Als je mensen om je heen hebt bij wie je je veilig voelt, kun je risico nemen. Dan wordt het pas echt interessant.”
Dat wederzijdse vertrouwen zie je terug in hun vriendschap. Ze zitten ver van elkaar op het podium, maar een snelle blik is vaak genoeg. “Ga maar eens in een groep van honderd mensen een echte gelijkgestemde vinden”, zegt Galahad. “Dat is bijzonder. We hebben lol, maar ook die diepe verbinding. En na het werk checken we bij elkaar in: hoe gaat het, hoe hou je het vol met je gezin? Dat is goud waard.”
Hun werk is veelzijdiger dan men vaak denkt. Het RPhO speelt vooral het grote klassieke werk, maar daarnaast ook filmmuziek (Harry Potter, Lord of the Rings, The Matrix), jazzprojecten (North Sea Jazz) en educatieve samenwerkingen zoals met Museum Boijmans Van Beuningen. Daar speelden ze in kleine ensembles bij schilderijen, terwijl schoolklassen luisterden en hun fantasie lieten spreken. “Dat zijn vaak de meest verrassende, frisse lessen”, zegt Galahad. “En heel Rotterdams: divers publiek, onverwachte invalshoeken, en toch verbinding vinden.”
Pierre: “Muziek is van iedereen. Het mooie is dat we trouw blijven aan onze basis, maar tegelijk ruimte maken voor experiment en vernieuwing. Dat is niet altijd makkelijk voor onze programmeurs, je wilt de vaste achterban bedienen, maar ook nieuw publiek trekken. Toch is dat de kracht van ons orkest.”
De klank van Rotterdam
Hun liefde voor Rotterdam spat ervan af. Galahad: “Ons orkest is een afspiegeling van de stad: littekens, experimenteren, vernieuwen. We presteren juist als de omstandigheden niet ideaal zijn. Dat is zó Rotterdams. Hier wordt je individualiteit gewaardeerd, en juist daardoor ontstaat saamhorigheid.” Pierre vult aan: “Het publiek moet ook een afspiegeling zijn van de stad. Alle kleuren, alle gemeenschappen. Ik vind dat Rotterdam daarin uniek is.”
Ze halen een voorbeeld aan van de Rotterdamse architect Francine Houben, die in Taiwan een concertzaal ontwierp. Het RPhO is daar inmiddels vaste gast aan huis in het grootste theatercomplex ter wereld. “Hoe mooi is het dat twee Rotterdamse cultuuriconen elkaar ontmoeten op zo’n tienduizend kilometer van het thuishonk en dat twee havensteden elkaar zo kunnen versterken. Dat Rotterdamse verbindt ons en reist altijd met ons mee”, zegt Pierre. “Die gunfactor zit in ons DNA denk ik.”
Wanneer ze samen moeten bedenken welk muziekstuk Rotterdam het beste vangt, zijn ze opvallend eensgezind: Ein Heldenleben van Richard Strauss. “Iedereen is solist, elke partij telt. Romantisch, melodramatisch, groots. Maar alleen als iedereen meedoet, valt het samen. Precies zoals Rotterdam”, zegt Pierre. Galahad: “Je moet doen wat er staat, maar wel op jouw manier. Daardoor wordt het elke keer anders, elke keer opnieuw een ervaring.”
Momenten van trots zijn er genoeg. Pierre denkt terug aan een uitdagende opera van Strauss vlak voor de coronapandemie: “Alles klopte, de zaal was in extase. Dat kan maar op één plek: hier.” Voor Galahad zijn het juist de momenten dat alles mis dreigt te gaan, waarop het orkest boven zichzelf uitstijgt. Zoals die keer in New York, toen ze door een sneeuwstorm geen repetitie hadden. “Eten en omkleden deden we snel in de bus, bij aankomst in de concertzaal renden we direct het podium op en het werd een waanzinnig concert.”
Improviseren is ze niet vreemd. Tijdens de coronatijd werd het orkest één van de eersten die een online samenspel maakte en die video ging viraal en belandde prompt bij CNN én Oprah Winfrey. Galahad: “Toen kwamen er reacties uit Australië en Amerika, mensen die zeiden hoe diep ze geraakt waren. Juist op het moment dat alles wegviel, bereikten we de meesten mensen.”
Een voorbeeld voor jongeren
Hun missie reikt verder dan het concertpodium. Galahad en Pierre willen jongeren bereiken en laten zien dat klassieke muziek ook voor hen is. “Jongeren van tegenwoordig kennen klassieke muziek vaak alleen van TikTok, Netflix-series of samples in dance”, zegt Pierre. “Maar zodra ze een keer in een zaal zitten of zelf iets proberen, gaat er een wereld open.”
Voor Pierre speelt representatie ook een rol. “Wist je dat er niet veel meer dan een handje zwarte musici in een Nederlands klassiek orkest zitten? Mijn broer en ik zijn er daar twee van. Dat zegt alles. Klassieke muziek is geen vanzelfsprekende wereld voor mensen van kleur. We hopen daar verandering in te brengen, door zichtbaar te zijn en te laten zien dat het wél kan. Dat je niet hoeft te denken: dit pad is niet voor mij.”
Galahad vult aan: “Het is heel verdrietig als kinderen opgroeien met het idee dat bepaalde carrières niet voor hen zijn weggelegd, maar zodra je iemand ziet die op jou lijkt of iemand spreekt die je inspireert, vallen die muren weg. Wij willen daar graag een rol in spelen, of dat nu via social media is, onze podcast of gewoon door het gesprek aan te gaan.”
Vaders, vrije vogels en anekdotes
Beiden zijn ook vader van een groot gezin. Muziek als carrière? Dat raden ze hun kinderen eerlijk gezegd af. Pierre: “Ik heb vier kinderen en vroeg laatst nog: wil iemand een instrument spelen? Het bleef oorverdovend stil. En dat vind ik eigenlijk prima. Muziek mag ook gewoon hobby zijn.”
Galahad knikt: “Het is een bumpy road. Je weet jarenlang niet waar je naartoe werkt. Dat gun ik mijn kinderen niet. Laat ze maar zorgeloos genieten van muziek, dansen en zingen. Dat is al waardevol genoeg. Discipline kun je ook elders leren.”
Wat ze zelf zouden doen als muziek wegvalt? Pierre: “Meubelmaker. Met hout werken is tastbaar. Muziek is herinnering, die combinatie vind ik top.” Galahad: “Een boek schrijven. Ik doe dat stiekem al. Maar ik heb Pierre nodig om me genoeg moed te geven om dat ook echt te durven. Hij ziet wat goed is, waar ik blijf hangen in wat beter moet.”
Naast werk en vaderschap is er ruimte voor dromen en ontspanning. Galahad rent graag langs de Rotte, zwemt er zelfs in en droomt van een triatlon. Pierre lacht: “Of gewoon samen op het terras bij Teds op de Lijnbaan. Mensen kijken, zon op je gezicht, napraten. Simpel geluk.”
Natuurlijk ontbreken de anekdotes niet. Pierre bekent dat hij soms de slappe lach krijgt tijdens concerten: “Dan gáát het gewoon niet meer. En probeer maar eens hoorn te spelen terwijl je huilt van het lachen. Onmogelijk.” Galahad vertelt over een gênant moment in Amerika. Geëmotioneerd na het zien van een beeld van zijn vader, verloor hij tijdens een concert compleet de draad doordat hij zo emotioneel geraakt werd door het stuk. “Toen ik mijn ogen open deed keek de dirigent me recht aan, en ik had geen idee waar we waren. Ik bewoog maar wat mee. Het was pure paniek. Achteraf kan ik erom lachen, maar toen…”
Een toontje lager
Hun kracht zit niet alleen in muzikaliteit, maar vooral in menselijkheid. Vrijheid, vertrouwen, humor en emotie lopen als rode draden door hun vriendschap, het orkest en hun podcast. “Vrijheid is essentieel”, zegt Galahad. “Zonder vrijheid kan er niks creatiefs ontstaan.”
En misschien is dát precies waarom hun Een Toontje Lager zo aanslaat. Het is geen elitair verhaal over klassieke muziek, maar een uitnodiging om mee te kijken achter de coulissen, waar humor en emotie net zo belangrijk zijn als noten en maatstrepen.