“Ik ben niet heel erg makkelijk”, is het eerste wat Agnes Gosling zegt als we aanschuiven aan haar keukentafel. En inderdaad, als je haar nieuwste album Caçador voor het eerst hoort, komt het woord ‘complex’ in je op. Toch zit er een frisse, opgeruimde jonge vrouw tegenover ons: helemaal geen moeilijk type. Na een uurtje praten zijn we eruit. Bij Gosling is niets wat het lijkt. Ze is superveelzijdig, oneindig gelaagd en boordevol prachtige verhalen. Net als dat nieuwe album van haar.
Braziliaanse crossover, zo laat de muziek van Gosling zich het best omschrijven. “Het is bij mij niet het één of het ander. Ik houd van Braziliaans mét. En daar leent Braziliaanse muziek zich heel goed voor. Natuurlijk heb je heel duidelijke stromingen zoals de samba, dat is echte roots music. Braziliaanse kindjes dansen de samba zodra ze kunnen lopen en ik voel niet dat ik daar als Hollandse iets aan kan toevoegen. Maar in de MPB – Musica Popular do Brasil – is heel veel ruimte voor verschillende invloeden.” Er volgt een verhaal over Milton Nascimento die zo’n zestig jaar geleden voor een krakkemikkige radio naar The Beatles en Ella Fitzgerald luisterde, en hoe hij die invloeden verwerkte in zijn muziek. De details vliegen je om de oren en haar enthousiasme is aanstekelijk: deze vrouw weet precies waarover ze praat.
‘Ik ben naar Brazilië gegaan en heb proberen te ontrafelen: waar gaat die muziek nu écht over?’
Alleen maar met muziek bezig
Eigenlijk was het puur toeval dat Gosling latin ging studeren aan het conservatorium in Rotterdam. Ze zong al haar hele leven, maar een carrière in de muziek stond niet per se op haar lijstje. “In het laatste jaar van de middelbare school werkte ik even met een producer in Duitsland, maar daar werd ik niet gelukkig van. Toen besloot ik toch maar iets ‘gewoons’ te gaan studeren: kunst- en cultuurwetenschappen in Rotterdam. Ik wilde naast mijn studie wel als hobby blijven zingen en zag een postertje voor audities bij de Hermes Houseband. ‘O leuk, ik zoek nog een band’, dacht ik. Ik kwam uit Amsterdam, dus ik kende ze helemaal niet. Uiteindelijk was het natuurlijk fantastisch: ik heb de halve wereld over gereisd, veel te veel lol gemaakt en veel te weinig gestudeerd. Toen zei mijn vader: ‘Je bent toch alleen maar met muziek bezig, ga alsjeblieft naar het conservatorium.’ Zo heb ik uiteindelijk de knoop doorgehakt.”
Om zich voor te bereiden op de audities ging ze in de leer bij José Koning, toevallig gespecialiseerd in Braziliaanse muziek. “Zo kwam ik met het genre in aanraking en ik vond het heel mooi. Onder meer op José’s aanraden besloot ik toelatingsexamen te doen voor zowel de jazz- als de latinafdeling van het conservatorium. Ik dacht wel: ze zien me daar aankomen bij latin – ik ben zo Hollands als maar kan! Maar op de jazzafdeling zeiden ze: ‘Bossanova ligt jou zo goed, dat heeft niet iedereen. Maak daar gebruik van en ga lekker latin studeren.’ Dat heb ik inderdaad gedaan. Het was totaal niet logisch, maar het paste en het klopte wel. Ik voelde me ook meteen helemaal thuis daar op die latinafdeling. Jazz speelt nog wel een rol in mijn muziek hoor. En ik kom natuurlijk uit de pop, dat gaat ook niet zomaar weg.”
Het ‘er-is-meer-aan-de-handgevoel’
Meer nog dan haar vorige album is Caçador een mengeling van alle muzikale invloeden uit haar leven. Het debuutalbum Cais klinkt op het eerste oor veel Braziliaanser, maar eigenlijk is dit album een heel logisch vervolg. “Cais bevat vooral werk van Milton Nascimento. Ik ben naar Brazilië gegaan, heb met zijn tekstschrijver gesproken en heb proberen te ontrafelen: waar gaat die muziek nu écht over? Toen heb ik er mijn eigen vertolking van gemaakt.
Tijdens dat onderzoek werd ik gegrepen door het duistere randje van de Braziliaanse muziek. We kennen allemaal de vrolijke bossanova, en samba is al helemaal een feestje. Die muziek ontstond toen het ontzettend goed ging met Brazilië. Daarna echter, eind jaren zestig, kwam er een militair regime aan de macht. Je kunt je voorstellen wat daarbij kwam kijken: censuur, mensen die het land werden uitgezet of moesten vluchten, dat soort dingen. Het ging veel slechter met het land. In 1968 zie je dan ook een kentering in de Braziliaanse muziek: het werd veel donkerder. Je hoort veel teksten als ‘waar is mijn geliefde?’ Die gingen natuurlijk niet over iemands geliefde man of vrouw, maar over het geliefde Brazilië van voor de coup. Nascimento heeft ook een heel album, Milagre dos Peixes, waarop hij bijna alleen maar Lalalala zingt, uit pure boosheid over de censuur. Dat onderhuidse ‘er-is-meer-aan-de-handgevoel’ uit die periode, dat trok mij heel erg aan. Daar wilde ik mee door. En toen zag ik ook veel parallellen met de popmuziek uit de jaren zestig en zeventig die mijn ouders vroeger draaiden. David Bowie, The Mamas and the Papas, The Beatles in hun duistere periode… Dat hoor je op Caçador allemaal terug.”
Ergens helemaal in duiken
Het lijkt dus alsof het eerste album heel anders is dan het nieuwe, maar dat valt in zeker opzicht wel mee. Groot verschil is dat Caçador allemaal eigen werk bevat én dat er veel meer elektronische muziek op staat. Gosling: “Op het eerste album hoor je ook al een klein beetje elektronische muziek. Dat was onder invloed van Vincent Helbers. Hij werkte vanaf de zijlijn mee aan het eerste album en hij heeft de elektronische muziek langzaam bij mij geïntroduceerd. Ik begreep toen hoe mooi en smaakvol het kan zijn als je die invloeden toevoegt. Het is heus niet meteen techno. Voor dit album heb ik Vincent gevraagd of hij de gehele productie wilde doen, dus er zit ook automatisch meer van zijn saus overheen. En o ja”, bedenkt ze zich: “Op het nieuwe album staan ook een paar Engelstalige nummers. Ik krijg reacties van fans die ineens veel meer met mijn muziek kunnen omdat ze het verstaan. Maar fans die mij echt onder de wereldmuziek scharen, vinden dat Engelstalige denk ik wel jammer. Toch heb ik bewust niet geprobeerd om nog ‘een beetje’ van het vorige album toe te voegen. Ik vind het juist leuk om ergens helemaal in te duiken en volledig binnen die sfeer iets neer te zetten. En dan richt ik me met een volgend project weer op iets anders.”
Gosling heeft altijd wel drie of vier projecten in haar hoofd, vertelt ze. We vragen of ze al weet wat het volgende wordt. “Ik heb nog niet gekozen. Maar vorig jaar bracht ik met mijn man Luís – inderdaad, toevallig een Braziliaan – een EP uit met nummers van een fantastische componist: Radamés Gnattali. Luís is klassiek pianist en zijn familie was goed bevriend met Gnattali. Na zijn dood liet hij een enorm oeuvre na dat nooit is opgenomen of uitgebracht. De weduwe gaf een enorme stapel werk aan Luís met de boodschap: doe er nog iets mee. Er zit een aantal liederen bij voor zang en piano. Die hebben we heel voorzichtig eens gespeeld en dat werd heel mooi. We hebben dus al vijf stukken opgenomen en we willen ze nog een keer alle zestien doen. Dat is een van de projecten die ik nu in mijn hoofd heb. Maar wellicht wil ik eerst nog iets heel anders.”
‘Die Spanjaarden maken zich helemaal niet zo druk over of iets mooi klinkt, als het maar écht is. Of Turkse muziek: holy moly!’
Multicultureel
Er is nog genoeg te ontdekken op muzikaal gebied en daar voelt Gosling alle vrijheid voor. “Dat heeft Rotterdam wel met mij gedaan”, vertelt ze. “Codarts is het enige conservatorium met een wereldmuziekafdeling, wist je dat? Ik heb daardoor met mensen gespeeld van over de hele wereld en dan leer je dus: hé, die Spanjaarden maken zich helemaal niet zo druk over of iets mooi klinkt, als het maar écht is. Of Turkse muziek: holy moly! Dat is een partij mooi en ingewikkeld! Als je ziet hoe andere mensen met muzikale regels omgaan, kan dat heel bevrijdend zijn. En dat gevoel ervaar ik eigenlijk ook in de rest van de stad. Rotterdam is natuurlijk de meest multiculturele stad van Nederland, en daarom is er veel ruimte voor mensen om zichzelf te zijn en hun eigen ding te doen. Hier wordt niets door je strot geduwd of aan je opgedrongen. ‘Wat je vindt, breng je naar de politie’, zeggen ze hier. Rotterdammers vinden niet snel dat ze iets moeten vinden. Dus als mijn muziek ze niets doet, is er verder niet veel aan de hand.”
Zelf ontdekken of Goslings muziek je iets doet? Houd haar website in de gaten voor concertdata: www.agnesgosling.com.