Kloppend hart van Rotterdam

Van experiment tot groot succes

Eline Elsinga Tekst
Marc Blommaert Beeld

Wie binnenstapt bij Rotterdamse Munt lijkt het drukke stadsleven even ‘on hold’ te zetten. Je betreedt een oase van rust. Het enige dat je herinnert aan de grote stad is de skyline die zich achter de bomen verschuilt. Rotterdamse Munt is opgezet door Ingrid Ackermans. In gesprek met allerlei mensen in de stad kwam zij erachter dat er behoefte was aan meer groene ontmoetingsplekken, werkplekken en leerplekken. En ja, ook in het drukke Rotterdam is het mogelijk aan het hectische stadsleven te ontsnappen.

Voor de mensen die het niet kennen, Rotterdamse Munt is een inspiratie- en educatietuin op Rotterdam-Zuid met tien verschillende soorten munt en 240 andere soorten eetbare planten. De naam is dus niet zomaar uit de lucht komen vallen. Naast hun eigen locatie proberen ze ook elders in de stad meer groene plekken te creëren. Zo kunnen de stadbewoners overal genieten van de schoonheid van de natuur, smaak en geur. Ingrid Ackermans hoopt mensen te inspireren om hun eigen omgeving meer te vergroenen en lekker te eten van wat er direct om hun heen groeit. Niks geen pakjes en zakjes kruiden van de supermarkt. Knip en pluk gewoon lekker wat in je eigen omgeving groeit. “Zeker als je het vers oogst, smaakt het twee of drie keer beter”, zegt Ackermans.

Ingrid Ackermans

Ontstaan en ontwikkeling

Rotterdamse Munt is destijds begonnen als tijdelijk experiment op de Laan op Zuid. Ackermans wist dat ze daar op een gegeven moment weer weg moesten. Hierdoor kon ze ook niet verder investeren in Rotterdamse Munt. Uiteindelijk, simpelweg omdat het eigenlijk heel goed liep, hebben ze er toch voor gekozen Rotterdamse Munt voort te zetten op de huidige locatie aan de Rosestraat.

Dit creëerde weer nieuwe mogelijkheden. Op de Rosestraat hebben ze alles naar hun eigen hand kunnen zetten en is de Rotterdamse Munt uitgegroeid tot een nog mooiere kruidentuin. Wat begon als een tuintje voor buurtbewoners die het leuk vonden om mee te doen is nu ontwikkeld tot een mooie, groene ontmoetingsplek voor buurtbewoners, voor liefhebbers, voor jong en oud. Oftewel de Rotterdamse Munt is niet meer weg te denken uit Rotterdam.

Vier pijlers

Inmiddels is het initiatief verder uitgebreid en werken ze aan de hand van vier pijlers. De eerste is educatie. De basisscholen hier in de buurt wilden graag natuur- en milieueducatie doen in de tuin in plaats vanuit een boek. Zodat kinderen echt met hun handen in de aarde konden wroeten. Hieruit is het educatieprogramma voortgekomen.

De tweede pijler is inspiratie. Rotterdamse Munt wil stadsbewoners kennis laten maken met de geuren, kleuren en smaken van wat er allemaal kan groeien in de natuur. Om zo mensen te inspireren meer gebruik te maken van wat er allemaal om je heen groeit en hoe je dat op een verantwoorde manier kunt gebruiken.

De derde pijler is groentalent. Een deel van de mensen die hier werken doen dit als onderdeel van hun reïntegratie of als dagbesteding, of hebben op de een of andere manier een tegenslag in hun leven te verwerken. Zij kunnen hier, in een rustige en groene omgeving, de stappen zetten die nodig zijn op de weg naar betaald werk.

‘Samen kunnen we de stad groener en levendiger maken, waar alle Rotterdammers van profiteren’

De laatste pijler waar Rotterdamse Munt aan werkt, is eetbare stadstuinen ontwikkelen. Naast hun eigen eetbare stadstuinen leggen ze in opdracht ook nieuwe eetbare stadstuinen aan. “Het leuke is dat mensen de kennis en ervaringen die ze hier hebben opgedaan, willen inzetten op andere plekken in de stad. Zo kunnen we Rotterdam langzaam maar zeker steeds groener en ‘eetbaarder’ maken.”

Gezondere en leefbaardere stad

Rotterdamse Munt zet zich in voor een gezondere en meer leefbare stad. Ackermans: “Ik vind dat Rotterdam daar nu wel steeds meer mee bezig is. Maar toen wij dit startten vond ik dat zeker niet. In de afgelopen jaren is er steeds meer in het nieuws geweest over mensen met een slechte gezondheid, bijvoorbeeld door obesitas, suikerziekte of diabetes. Dit wordt voor een groot deel veroorzaakt door je eetpatroon, dus dat heb je zelf in de hand. En daar kun je ook zelf iets tegen doen. Dat hoeft niet eens met medicijnen opgelost te worden; dat kan ook door anders te gaan eten.”

Vrijwilligers

De stadstuinen worden onderhouden door vrijwilligers. Er werken mensen die naast hun eigen werk vrijwilligerswerk doen in het groen, omdat ze iets willen bijdragen en hun groene kennis verder willen ontwikkelen. Daarnaast biedt Rotterdamse Munt werkplekken voor mensen die reïntegreren, om zo hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. “In het tuinteam werken mensen die nieuw zijn in Nederland en de taal nog aan het leren zijn. Er werken ook mensen die al heel lang in Nederland wonen maar nog moeite hebben met de taal, en dit wellicht altijd zullen houden. Onze taal zit ingewikkeld in elkaar, dus voor hen is het een belangrijke stimulans dat ze zich een keer per week verstaanbaar moeten maken in het Nederlands. Ook zijn er mensen bij ons die verder geen werk hebben omdat ze arbeidsongeschikt zijn. Zij zijn toch op zoek naar een zinvolle dagbesteding en zij vinden het heel fijn om ergens aan bij te dragen. Die plek bieden wij.”

Voor ieder iets wils

De mensen die op Rotterdamse Munt afkomen zijn heel divers. Naast het knippen en plukken in de tuin zijn er nog veel meer activiteiten. Zo kun je bijvoorbeeld genieten van de horeca en is er elke zondag in de zomer een muziekprogramma, waar de ene keer live jazz wordt gespeeld en de andere week Latijns- Amerikaanse muziek om zo iedereen aan zijn trekken te laten komen. Kom je hier toch liever om echt wat te leren, dan is er ook genoeg, want Rotterdamse Munt heeft nog talloze andere opties, zoals allerlei workshops en tuintours. Voor iedereen valt er dus genoeg te beleven.

Corona

Het is een onderwerp dat helaas overal in onze samenleving terugkeert in 2020: ook op Rotterdamse Munt heeft corona een enorme impact. In de stadstuinen van Rotterdamse Munt is nog geen paviljoen, maar van 1 april tot 1 november is normaal gesproken het terras geopend. Dat kon dit jaar pas vanaf 1 juni open, waardoor het horecaseizoen flink ingekort werd. Maar mensen die bijvoorbeeld hun verjaardag wilden vieren met tien man, wat thuis moeilijk kon tijdens de coronacrisis, konden dat wel doen bij Rotterdamse Munt.

“Hiermee hebben we het minder goede horecaseizoen redelijk kunnen compenseren. Verder hebben we gezien dat door corona meer mensen zijn komen knippen en plukken. Dus al is het een heftig jaar, het heeft ons ook weer nieuwe mensen gebracht. Het is nog steeds wel een beetje schakelen, trouwens. Dat is gelukkig iets waar wij heel goed in zijn, omdat wij dat ook steeds moeten doen met het wisselen van de seizoenen in de tuin. In het voorjaar ligt onze focus op plantenverkoop, in de zomer op de horeca en groepen ontvangen en in de winter op kruidenthee verkopen.”

Ondanks de crisisperiode zit Rotterdamse Munt dus zeker niet stil. In de toekomst zouden ze graag nog meer mensen willen ontvangen. Vandaar dat ze druk bezig zijn een paviljoen te bouwen in de tuin. En ze willen natuurlijk nog veel meer mooie, eetbare tuinen aanleggen om Rotterdam verder te vergroenen. “Samen kunnen we de stad groener en levendiger maken, waar alle Rotterdammers van profiteren. We hoeven niet allemaal als vrijwilliger te komen werken, maar je kunt zelf alleen al in je koopgedrag veel groen om je heen stimuleren.” Zo leert Rotterdamse Munt inwoners van de stad een wijze les: misschien moeten wij, zelfs midden in een wereldstad, er toch maar eens goed over nadenken om meer gebruik te maken van wat de natuur ons biedt.